Uitdagingen

[For English scroll down]

Het lijkt misschien zo simpel: je vertaalt met elkaar een Bijbelboek, je laat het drukken, en je gaat het verkopen, en binnen de kortste keren is een herdruk nodig, omdat het boek zo goed verkoopt…
Toch is de praktijk weerbarstiger dan dat. Het lijkt ons goed om iets van de uitdagingen te delen die we hier in het werk tegenkomen, om een beter beeld te krijgen.

Uitdagingen in het alfabetiseringswerk: praten in plaats van lezen
Alfabetiseringswerk houdt in: mensen helpen om hun eigen moedertaal te kunnen lezen en schrijven. De culturen hier zijn echter vaak veel meer gebaseerd op spreken en luisteren dan op schrijven en lezen. Als er belangrijke informatie is, die zoveel mogelijk mensen moeten krijgen, dan gaat dat in gesproken vorm. De belangrijke dingen van het leven worden niet opgeschreven, maar doorverteld: waar komen we vandaan, wie waren onze voorouders, wat zijn belangrijke momenten in onze geschiedenis, wat zijn belangrijke plekken in het gebied waarin we leven, et cetera. Alles gaat met praten en luisteren.

Toen we studeerden in Engeland, hoorde ik eens van een medestudent uit Ghana een mooie uitspraak: ‘Als je iets voor een Afrikaan verborgen wil houden, stop het dan in een boek.’ Dit blijkt ook waar voor veel bevolkingsgroepen hier.
Dit heeft ook tot gevolg dat er vrijwel geen boeken bestaan in de taalgroepen waarin hier gewerkt wordt. De Bijbelboeken en andere boeken die we hier maken, zijn dus de eerste boeken in de moedertaal van de mensen. Dit betekent dat mensen nog niet het mogelijke nut of belang van boeken hebben gezien, want als iets echt nuttig of belangrijk is om te weten, dan wordt er gepraat.

En daar staan we dan: met het Evangelie, de belangrijkste boodschap die er is. Prachtig vertaald in moedertaal van mensen, maar in een boek gestopt!

Als je iets voor een Afrikaan verborgen wil houden, stop het dan in een boek.

Audio- en videomateriaal
Dit is dan ook de reden dat er meer is dan de Bijbel vertalen, de boeken printen en ze verkopen.

• Allereerst is er het alfabetiseringswerk. Mensen leren hun taal te lezen en schrijven. Maar hun zelfbeeld groeit vaak ook, en ze beginnen te zien dat hun moedertaal belangrijk en waardevol is. Naast Bijbelboeken worden er ook andere boekjes uitgegegeven. Deze boekjes bevatten bijvoorbeeld korte verhalen die iedereen in de bevolkingsgroep kent. Ze worden zo opgeschreven dat ze gemakkelijk leesbaar zijn voor beginnende lezers. Door deze boekjes gaan mensen ook inzien dat lezen leuk kan zijn en waarde heeft.
• Daarnaast is audiomateriaal heel belangrijk. Op het kantoor is één collega die fulltime werkt aan het opnemen van Bijbelboeken. Vervolgens komen de boeken op kleine spelertjes die op zonne-energie werken. Maar ze kunnen ook gezet worden op iemands telefoon, computer of mp3-speler. Zo wordt de vertaling toegankelijk voor mensen die niet kunnen lezen.
• Verder is er de Jezus-film: een samenvatting van het Evangelie. Deze film in inmiddels in vier talen hier vertaald en ‘uitgegeven’. In de komende jaren kunnen hopelijk de vertaling en audio-opnames voor de andere vier talen worden gedaan.

 
Een andere uitdaging: verspreiding van de boeken
Als na soms meer dan een jaar werken, een Bijbelboek klaar is (en besloten is dat het bewuste boek niet alleen als deel van het Nieuwe Testament maar ook afzonderlijk gepubliceerd gaat worden) dan begint het pas. Want het doel is natuurlijk dat mensen de boeken gaan lezen en dat de boodschap door gaat werken in hun leven. Maar de boeken daadwerkelijk bij de mensen krijgen is nog niet eenvoudig.

1. Hier in Musoma wordt voor acht taalgroepen gewerkt. Taalgroepen verspreid over een regio zo groot als Nederland, maar met reistijden die veel langer zijn. Dat betekent dat je de boeken niet verkoopt door gewoon het kantoor uit te stappen en ergens een winkeltje in de stad te openen. Je moet naar de mensen toe om de boeken te kunnen aanbieden. Maar met maar een beperkt aantal mensen, kunnen we niet overal zijn.
2. Dus zou het het mooiste zijn als er in elk taalgebied een distributienetwerk is: mensen die de boeken van ons ontvangen en ze weer verder verspreiden. Dit is een van de doelen.
3. Maar zolang dit er niet is, zijn we zelf ons eigen distributienetwerk. Dat betekent: elke keer als er iemand de stad uit gaat en in het gebied komt van een van de acht talen, dan moeten er boeken mee!
4. Als de boeken de mensen bereiken, dan is er de vraag: kunnen mensen zo’n boek überhaupt wel betalen? De prijzen zijn laag, maar mensen hebben vaak al hun geld nodig voor levensonderhoud, dus houden ze geen geld over voor een boek.
5. Als je te gast bent in een kerk in een dorp, heb je een mooie gelegenheid om iets te vertellen over het Bijbelvertaalwerk. Dus neem je boeken mee voor de mensen. Maar als de mensen niet weten dat je komt, hebben ze geen geld mee, dus zullen veel mensen geen boek kunnen kopen.

 

Budget
Een andere uitdaging is geld. Het ziet ernaar uit dat het Mara-project voor volgend jaar minder sponsoring binnen zal krijgen dan verwacht. Sommige activiteiten die waren gepland voor 2016 kunnen hierdoor waarschijnlijk niet worden gedaan.
Dat betekent voor ons een des te grotere uitdaging om met beperkte(re) middelen toch te zorgen dat de band met de taalgroepen intensief en levend is.

Regentijd
En dan zijn er nog allerlei praktische dingen die een rol spelen. Met de regen die nu valt zijn bepaalde wegen helemaal niet meer berijdbaar (zelfs voor ons huis moeten we nu een omweg nemen) en dus gebieden niet bereikbaar. Bovendien is het begin van de regentijd ook de tijd dat veel mensen veel op hun land werken, met name om te zaaien. Geen tijd dus voor een workshop, een leesgroep of een overleg met de vertalers.

Apen op het dak
En dan is er nog de uitdaging om geconcentreerd je werk te doen als er apen over het dak van het kantoor rennen…

Gods werk
Maar uiteindelijk houdt het niet op bij deze uitdagingen. We vertrouwen erop dat God het werk zal zegenen, ook als er uitdagingen zijn en als wij zo vaak minder kunnen doen of anders moeten doen dan we zouden willen of hadden gepland. En gelukkig worden we dan ook gestimuleerd en verrast door de wonderen en mooie dingen die hier gebeuren.

Leesgroepen
Zo is het bijvoorbeeld geweldig om te zien hoe enthousiast sommige leesgroepen zijn. Deze leesgroepen zijn begonnen als workshop: mensen leerden lezen in hun eigen taal. Maar nu zijn er leesgroepen die zelf weer mensen erbij halen en hen leren om te lezen. Nieuwe verhalen en nieuwe boeken worden gretig verslonden.

Boeken verkopen
Enkele weken geleden kon ik in onze kerk wat vertellen over het Bijbelvertaalwerk. Natuurlijk hadden we ook een doos boeken meegenomen. Het was geweldig om de interesse in alle boeken te zien. Iedereen wilde de stapel boeken bekijken en wilde weten of zijn/haar taal er ook tussen zat. Mensen die hun taal vonden wilden de boeken zien en doorbladeren en kochten een boek.

Er was zelfs een meisje van ongeveer 10 jaar die zelf het Lucas-evangelie kocht en er gelijk in begon te bladeren. Je zag haar lippen bewegen in stilte, in een poging haar eigen taal te lezen! Geweldig om dat mee te maken.

Uzinduzi
En vorige week was er na lang en hard werken een feestelijke dag voor de Ikizu-mensen. Tijdens een morgen gevuld met zang, dans, gebed en toespraken werd het boek Genesis officieel gepresenteerd/gepubliceerd (een zogenaamde ‘uzinduzi’). Ook hier was het weer mooi om te zien hoe mensen direct na het kopen van het boek begonnen te lezen, ook al betekende dat soms dat er nog maar met een half oor werd geluisterd naar een toepsraak.

Er was zelfs een meisje van ongeveer 10 jaar die zelf het Lucas-evangelie kocht en er gelijk in begon te bladeren. Je zag haar lippen bewegen in stilte, in een poging haar eigen taal te lezen! Geweldig om dat mee te maken.

Bid je weer met ons mee?

Dank:

• Dat Gods plannen voor de mensen in de Mara-regio niet afhangt van de plannen die wij (mensen) maken.
• Voor plezier, motivatie en energie voor ons allebei in ons werk.
• Voor de mooie en feestelijke ‘uzinduzi’ van Genesis in de Ikizu-taal.
• Voor de paar vakantiedagen die we konden hebben in Kenia.

Bid:

• Voor nieuwe ideeën en kansen om de boeken bij de mensen te krijgen.
• Voor grote betrokkenheid van en een intensieve band met de taalgroepen, zodat het Bijbelvertaalwerk dicht bij hen staat.
• Voor energie en oplossingen bij uitdagingen die we hier tegenkomen in het dagelijks leven.

---

Challenges
It sounds so easy (or maybe not): you start translating the Bible, and once it’s ready, the people are eagerly waiting to buy it. Thousands of copies are sold in only a couple of weeks. More copies needed!
A few more months down the road, every day learning more, we can now see what kind of challenges the work here is facing and why it is not always like that picture I just painted.

Rain
The rainy season complicates travelling and meeting with the different people groups, just because suddenly the roads to reach them don’t exist anymore or people are too busy sowing and working on their land.

 
Money
And then there is the restraint of money: it seems that for 2016 the project will get less funding than expected. This means that some of the plans for next year might need to be delayed. For us, as a project, a challenge to keep connected with the communities we serve with less resources.

Distribution of books
How do we get the (Bible) books and other materials out of Musoma, to the people we have made it for? It seems so simple: just take a car, drive to the area, and sell books. But by now you already know better, because of what we said about the rainy season.

And there is more: a lot of people don’t have money to buy books. They need all their money to get food, so why buy a book!? And why would you buy a book from a stranger, who comes just driving into your village. Here relations come into play. That is why we are so keen on setting up a distribution network in the area: to have people in every big town of every people group who will get the books and will distribute them further.

But for now, such a network doesn’t exist, so it is up to ourselves, at the office, to use every chance we have to make the relationship with the people in the different areas a close one. That means: never go out of town, into an area of a people group, without…BOOKS and other material.

Reading and writing is not the normal way of passing on information
Societies here are oral. That means: speaking and listening is much more important than reading and writing. Important information is passed on orally. There is not a longstanding tradition of reading and writing.

That means that in most of the eight languages books have never been published before. The books of the Bible are the first books in these languages! Of course that’s wonderful on one side, but the downside is that many people are not used to reading as a means of passing on important information. Here we are with the Bible, the most important message ever, but it is a book! How will people see it is worthwhile to read this book?

Vernacular Media
This fact that societies here are oral, is the reason that at the office not only books are made. We have someone who if fulltime engaged in recording Bible books into the local languages. These Bible book can be put on all types of devices: phones, mp3, solar-powered players, etc.

Encouragement
We thank God that, although the challenges are many, there is also encouragement. For example: a few weeks ago we had the change to tell about Bible translation work in our church here in Musoma. And of course we brought a box with books in all the different languages. It was wonderful to see what happened after the service. Everyone was interested to have a look at the books we had, to see if we had any in their language. People who found their language, bought a book.

There was even a little girl, who bought a gospel of Luke and immediately started to look through the book. Wonderful to see her lips moving in her effort to read it.

Welcome to pray with us!

Praises to God:

• That God’s plans for people in the Mara-region is not dependent upon the work we do and plans we make in the office in Musoma.
• That we feel motivated and energetic at our work, doing things and having tasks and responsibilities we like.
• For the wonderful dedication of Genesis in the Ikizu-language.
• For the few days off we had in Kenya.

Things to pray for:

• For new ideas and opportunities to get more books and other material to the people.
• For good relationships with the different people groups.
• For energy and solutions for the challenges of daily life here.