[for English scroll down]
Oxford, presentatie, translation course, bezoek, Londen. Dat zijn zo wat thema’s van de afgelopen tijd. Wat gebeurde er allemaal?
Presentatie in de kerk
Op 9 februari hebben we een presentatie gehouden in onze kerk in Gloucester. De dominee stelde voor dat we een deel van de eredienst hiervoor konden gebruiken. Dit gaf ons de gelegenheid om de gemeenteleden wat te vertellen over Gods werk en wat Wycliffe hierin mag doen. Ook konden we vertellen over onze eigen plannen en ons toekomstige werk in Tanzania. Samen met de dominee hebben we de dienst voorbereid.
Toen het eenmaal zondagmorgen was, werd het toch wel even spannend: Een hele presentatie doen in het Engels… En: doet de beamer het nou wel? Oh nee, dat kabeltje moet andersom! Maar het is allemaal goed gegaan. We hadden een mooie dienst met elkaar!
Wat we heel gaaf vonden was dat mensen echt geïnteresseerd waren en ook bemoedigd werden. En zij bemoedigden met hun reacties ons weer. Toen we in augustus naar Engeland kwamen, hadden we niet verwacht dat we in zo’n gemeente zouden terechtkomen. Ook al is de gemeente klein, er is veel bemoediging naar elkaar toe. Geweldig om dat mee te maken, God is goed!
Oxford, Londen, Tintern Abbey
Het was erg leuk om de afgelopen weekenden ook de gelegenheid te hebben om wat van Engeland te zien. Zo gingen we met een ander gezin naar Oxford en namen we samen de bus naar Londen. En toen Hannekes ouders op bezoek kwamen hebben we ook wat rondgereden in de buurt, onder andere naar de mooie Tintern Abbey.
Het leven hier in Redcliffe college
Nu ons in Redcliffe nog maar een paar weken resten, kijken we ook terug op een fijne tijd hier. Het is echt bijzonder om een paar maanden samen te wonen, werken en leven met studenten en docenten die allemaal gekomen zijn met hetzelfde doel: studeren met het oog op missie. De studenten zijn in allerlei verschillende fases: voor sommigen is dit hun eerste studie, anderen sluiten hun master af en weer anderen gaan over een paar weken naar het buitenland. Ook hebben studenten heel verschillende achtergronden. Maar juist doordat we zo verschillend zijn geeft dat een geweldige mix. En we zijn allemaal verbonden door onze Heer Jezus!
Translation Course
In februari was het voor Michiel eindelijk tijd voor de cursus over vertalen! In deze vier weken leerden we over en oefenden we met de meeste stappen in een vertaalproces door zelf een Bijbelgedeelte in onze eigen moedertaal te vertalen. Voor mij was dat Marcus 8:27-9:1.
Voordat we aan onze vertaling begonnen, moesten we een duidelijk afgebakend publiek kiezen. Ik koos voor ‘tieners (12-16 jaar) met niet per se veel Bijbelkennis’. Daarna kon het vertaalproces beginnen:
- Exegese is de eerste stap: de lokale vertalers bestuderen samen met de vertaaladviseur (de beoogde taak van Michiel) wat de Bijbeltekst betekent. Daarvoor lezen ze natuurlijk het hele Bijbelboek, zoeken uit in welke delen de tekst is op te delen, zoeken lastige punten uit, kijken wat moeilijke woorden betekenen, doen onderzoek naar de wereld van de Bijbel (bijv. de geschiedenis van Israël), et cetera. Veel werk!
- Nu wordt de eerste versie van de vertaling gemaakt. In Tanzania zal deze eerste versie gemaakt worden door de lokale vertalers, moedertaalsprekers van de taal waarin vertaald wordt. In de cursus deed ik hiermee zelf ervaring op door in mijn moedertaal te vertalen.
- Zijn er naast de vertaling nog hulpmiddelen nodig die de vertaling duidelijker maken? Zoals tussenkopjes, voetnoten, een lijst met moeilijke woorden, illustraties, landkaarten, etc.? Die maak je nu.
- Tussentijdse bespreking tussen vertalers en vertaaladviseur: zijn alle ‘key terms’ consequent, accuraat, natuurlijk, duidelijk en acceptabel vertaald? Voorbeelden van key terms zijn: God, engel, offer, zonde, vergeving, Zoon van de mensen, etc.
- Nu wordt de vertaling getest met hulp van testlezers. Ook dit heb ik tijdens de cursus geoefend. Ik heb testlezers gezocht en met behulp van begripsvragen gekeken of de vertaling duidelijk, accuraat, natuurlijk en acceptabel was.
- Hieruit rolt een nieuwe versie van de vertaling.
- Nu is het tijd een zgn. back translation te maken: een hele letterlijke vertaling van de Bijbelvertaling in het Engels (of een andere voertaal), zodat de externe consultant de vertaling kan bespreken en vragen kan stellen om te zien of de vertaling goed is.
- Consultant check: een externe consultant gaat met de vertaaladviseur (of de vertalers zelf) de vertaling bespreken en kijken of de vertaling goed is. Ook ik heb mijn vertaling besproken met een consultant (een van de docenten).
- Hieruit vloeit voort: derde versie van de vertaling.
- Nu is het tijd voor het testen van de vertaling in de taalgroep. Dus op naar het dorp en lezen maar! Dit was in de cursus niet ‘na te spelen’. Hieruit vloeien uiteraard weer verbeterpunten voort, dus:
- Nieuwe versie van de vertaling!
In de afbeelding kan je een deel zien van de vertaling. Je ziet dat gekleurde tekstboxen zijn gebruikt. Die helpen om te begrijpen wat er in de Bijbeltekst staat. Er is ook een woord blauw gekleurd. Blauwe woorden worden aan het eind uitgelegd in een lijst ‘Moeilijke woorden’.
Auto
De tijd dat we terug zijn in Nederland komt al weer snel dichterbij. Vanaf 16 april tot 24 juli hebben we een auto nodig. Zou je ons kunnen helpen of ken je iemand die ons kan helpen? Stuur ons dan een e-mail. We kunnen een kleine vergoeding voor het gebruik betalen.
———————————————————————-
Oxford, presentation, translation course, London
A lot has happened in the last few weeks. We have given a presentation in our church in Gloucester, which was really encouraging. We visited Oxford and London. Hanneke’s parents came to see us.
The period at Redcliffe is coming to an end soon. Looking back we really thank God for our time here: the wonderful mix of students, all the things we have learned and that prepare us for our future work, the new friends, all the fun things we did etc.
In February, Michiel followed the Translation Course. In these four weeks we learned about and practiced almost all the steps of a translation process by translating a part of Scripture in our own mother tongue. It was a really helpful and exciting experience. I made a translation for Dutch teenagers (see a part of the result above).
What are roughly the steps in a translation process?
- Exegesis
- Draft translation
- Extra textual helps (if needed): footnotes, headings, pictures, text boxes, glossary
- Checking of the key terms (like God, angel, gospel, sin, disciple etc.): are they translated consistently, correctly, etc.
- Testing the translation with a group of test readers
- Second draft translation
- Back translation: a literal translation of the Bible translation in English or another language of wider communication, so that an external consultant is able to discuss the translation.
- A consultant checks and discuss the translation together with the translator(s) or translation advisor
- Third draft of the translation
- Testing of the translation with the people, the language group
- (more or less) Final version of the translation